Kabinet wil gasprijs komende jaren met maar liefst 75 procent verhogen

Om particulieren, bedrijven en woningcorporaties zover te krijgen dat ze hun woningen en bedrijfsgebouwen van het aardgas afkoppelen, moet de energiebelasting op aardgas de komende twaalf jaar met circa 75 procent stijgen, meldt De Volkskrant. De belasting op stroom zou juist met meer dan de helft moeten dalen om de aanschaf van elektrische warmtepompen financieel aantrekkelijk te maken. 

Deze stapsgewijze ‘verschuiving’ van de energiebelasting wordt vrijwel zeker opgenomen in het Klimaatakkoord, het pakket maatregelen dat moet bewerkstelligen dat de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen voor 2030 met 49 procent daalt.

Deelnemers aan de klimaattafel ‘Gebouwde Omgeving’ van oud-PvdA-leider Diederik Samsom bevestigen dit tegenover de Volkskrant. Samsom laat de koopkracht- en gedragseffecten van deze belastingverschuiving doorrekenen door het ministerie van Economische Zaken. Naar aanleiding van die berekening kunnen de plannenmakers het tarief nog aanpassen. 

Op 26 juni komen de onderhandelaars (o.a. milieuorganisaties, gemeenten, woningcorporaties, huiseigenaren, energie-, bouw- en installatiebedrijven, vakbonden en banken) voor de laatste keer bijeen en moeten ze een eindvoorstel opstellen. In de tweede week van juli maakt Samsom dat openbaar.

Energiebelasting

Particulieren en bedrijven betalen sinds 1996 een vast bedrag aan energiebelasting per verbruikshoeveelheid. Kleinverbruikers als gezinnen betalen 26 cent per kubieke meter aardgas en 10,5 cent voor elk kilowattuur stroom. In het voorstel van Samsom gaat de gasbelasting de komende jaren geleidelijk met 20 cent omhoog en de stroomheffing met 6,5 cent omlaag. 

Voor grootverbruikers van aardgas geldt nu een zeer laag belastingtarief van 1 tot 6 cent per kubieke meter. De klimaattafel wil dat de energiebelasting op aardgas voor hen procentueel evenveel stijgt als die voor de kleinverbruikers.

Een forse verhoging van de energiebelasting op aardgas komt hard aan bij huishoudens met een laag inkomen, zeker als zij in een slecht geïsoleerd huis wonen. Een gemiddeld huishouden verbruikt nu 1.600 à 1.700 kuub aardgas per jaar. Wie aardgas blijft stoken is in 2030 zo’n 380 euro per jaar meer kwijt aan energiebelasting dan nu. 

Lage inkomens hebben geen geld voor een warmtepomp of isolatie en geven in verhouding al een groot deel van hun inkomen uit aan energielasten. De klimaattafel van Samsom wil deze groep kleine gasverbruikers daarom uit de wind houden. Dat kan op verschillende manieren: door de inkomstenbelasting te verlagen (maar daar profiteert iedereen van, niet alleen de lage inkomens) of via meer doelgroepgerichte maatregelen als een verhoging van de huurtoeslag of van de uitkeringen.

Regeerakkoord

Het belastingvoorstel van Samsoms klimaattafel gaat veel verder dan het regeerakkoord. Daarin is voor volgend jaar ook een verhoging van de energiebelasting op aardgas en een verlaging van de stroomtaks aangekondigd, maar een veel kleinere (plus 3 cent voor aardgas en min 0,72 cent voor stroom). De verhoging die Samsom voorstelt, komt daar bovenop. Aardgas is nu nog zo goedkoop dat de technisch haalbare alternatieven voor de gasgestookte cv-ketel (warmtenet/stadsverwarming en elektrische warmtepompen) niet aantrekkelijk genoeg zijn om de energietransitie mogelijk te maken.

Eigenaren van een met gas verwarmde woning zullen pas bereid zijn een warmtepomp aan te schaffen als ze daarvoor beloond worden met een fors lagere energierekening, is de gedachte. De prijsverschillen tussen gas en stroom zijn op dit moment te klein om mensen te laten kiezen voor de milieuvriendelijke oplossing. 

Een warmtepomp in een huishouden. Om de afspraken van het klimaatverdrag van Parijs te halen, zullen cv-ketels in de toekomst moeten worden vervangen door duurzame alternatieven, zoals de warmtepomp. 

Dure warmtepomp

Overstappen op een warmtepomp is vrij duur, omdat bestaande woningen daarvoor meestal flink verbouwd moeten worden (extra isolatie en andere radiatoren of vloerverwarming). De klimaatonderhandelaars verwachten trouwens dat die kosten snel zullen dalen als de warmtepomp eenmaal een massaal verschijnsel wordt.

De Tweede Kamer beslist uiteindelijk of het belastingvoorstel van Samsom en andere onderdelen van het Klimaatakkoord ook echt worden uitgevoerd. Het parlement kan niet alle voorstellen terzijde leggen, want de coalitiepartijen en de linkse oppositiepartijen hebben zelf besloten dat Nederland van het aardgas af moet. Om dat te bereiken is ook een wetswijziging noodzakelijk: eigenaren van een bestaande woning met gasaansluiting kunnen nu niet gedwongen worden van het gas af te gaan. Dat recht op een aardgasaansluiting moet in de wet gewijzigd worden in een recht op verwarming. De gasaansluitplicht voor nieuwbouwwoningen is al afgeschaft en verdwijnt per 1 juli.

Bron: Volkskrant, Vastgoedactueel